کاشت گیاهان پوششی را میتوان در هر نوع زمینی و برای هر نوع خاک انجام داد و این کار حتی برای باغبانان و کشاورزان تازهکار نیز امکانپذیر است. روشهای مختلفی برای پرورش این گیاهان وجود دارد؛ بنابراین نیازی نیست که کاشت آنها را به بهار موکول کنید، بلکه میتوانید یکی از روشهای کاشت “پوشش سبز” را حتی در پاییز و پیش از زمستان امتحان کنید.
تناوب زراعی
تناوب زراعی با استفاده از گیاهان پوششی هم در باغها و هم در مزارع مرسوم است. این روش معمولاً از پاییز و با کاشت گیاهان پوششی زمستانه آغاز میشود. در بهار، یک یا دو هفته پیش از کاشت محصولات اصلی، این گیاهان به خاک برگشت داده میشوند.
میتوانید برخی از انواع گیاهان را کوتاه کنید و توده سبز را برای مالچ یا کمپوست استفاده کنید. بخشی از این کود سبز نیز میتواند زیر خاک قرار گیرد، و بخشی دیگر در بین ردیفهای زراعی باقی بماند و رشد آن با کنترل مداوم قطع شود. گیاهانی که مرتباً کوتاه شوند، بهتدریج از بین میروند و ریشههای آنها پوسیده و به هوموس تبدیل میشود.
پس از برداشت یکی از محصولات اصلی، بلافاصله میتوانید گیاهانی با دوره رشد کوتاه، یا حبوبات با رشد کندتر، در محل آن بکارید. زمانی که گیاه به مرحله گلدهی برسد یا گلهای اولیه آن ظاهر شوند، آن را زیر خاک ببرید و سپس به کاشت گیاهان زمستانه یا سبزیجات سریعالرشد بپردازید.
فاسلیا - گیاه پوششی با دوره رشد کوتاه.
این تنها یکی از سناریوهای متعدد تناوب زراعی با گیاهان پوششی است. خردل را میتوان از آوریل تا اولین سرما کاشت و انواع غلات و علوفه نیز میتواند بهصورت ترکیبی کشت شود. مقالهای درباره انتخاب مناسبترین گیاه پوششی را میتوانید اینجا بخوانید .
تقسیم زمین به نواحی گیاهان پوششی و محصولات
بخشی از زمین را به کاشت گیاهان پوششی اختصاص دهید و آن را با مناطقی که برای محصولات اصلی در نظر گرفته شده است، جایگزین کنید. تناوب در استفاده از زمینها بسته به نوع گیاه پوششی و نیازهای فعلی شما انجام میشود. حبوبات چندساله بین ۲ تا ۳ سال (تا ۵ سال) به خوبی کار میکنند، و خردل و فاسلیا را میتوان تا ۵ بار در فصل، بسته به شرایط آبوهوا، کاشت و زیر خاک برد، و سپس زمین را در سال بعد برای محصولات اصلی آماده کرد.
پرورش برای مالچ یا کمپوست
اگر در امتداد حصار یا فضاهایی که چیزی رشد نمیکند، زمین خالی دارید، میتوانید از این مناطق برای کاشت گیاهان پوششی بهمنظور تولید مالچ یا کمپوست استفاده کنید. گیاهان مقاوم به سایه را انتخاب کنید و هر زمان نیاز بود آنها را کوتاه کنید. در چنین مکانهایی، مانند کنار حصارها و زیر درختان میوه، گیاهان پوششی میتوانند حشرات شکارگر مفید و زنبورهایی که برای گردهافشانی باغ شما ضروری هستند، جذب کنند. این کار از رشد و تکثیر علفهای هرز در این مناطق جلوگیری میکند.
کوتاه کردن و مالچپاشی بین ردیفها.
زمین در حالت آیش سبز یا حفاظت خاک
شاید همه واژههای موجود در این تیتر دقیقاً صحیح نباشند، اما تمامی آنها به یک مفهوم اشاره دارند: اینکه زمینی برای مدتی بدون کاشت محصول حفظ شود. در برخی موارد، نیاز است تا خاکسازی واقعی انجام شود، یعنی باید چند سال با خاک کار کرد تا برای کاشت برنامهریزیشده آماده شود. یا اگر قرار نیست مدتی کشاورزی کنید، برای محافظت از خاک در برابر فرسایش بادی و آبی و علفهای هرز، میتوانید آن را به حال خود رها کنید. دو گزینه در اینجا وجود دارد: پوشش آن با مواد مانند ژئوتکستایل (یا تختهشیر، مقوا و غیره)، یا کاشت گیاهان پوششی.
زمین در حالت آیش سبز با شبدر سفید.
کاشت حبوبات چندساله مانند لوپین یا شبدر، با توجه به تمامی مزایای آن، بهترین راهحل است. کافی است پیش از گلدهی علوفهها را کوتاه کنید تا بذرپاشی نشود (در حیاط کوچک، والدین من گلها را دستی حذف و برای سالاد استفاده میکردند). اگر زمین وحشی یا بایر باشد، میتوانید همه چیز را بچینید و زمین را برای چند ماه با پوشش بپوشانید تا علفهای هرز تجزیه شوند. سپس گیاهان پوششی را بکارید.
چند توصیه برای تازهکارها
نکاتی برای کاشت گیاهان پوششی (از ماریانا سارانتونیو، استاد رشته کشاورزی دانشگاه کرنل):
بیش از پنج نوع گیاه پوششی را در یک سال امتحان نکنید. بهتر است در هر فصل دو نوع را آزمایش کنید. از مناطق کوچک شروع کنید و تاریخ کاشت، شرایط خاک و هوا را یادداشت کنید. برای تازهکارها، بهترین روش این است که گیاهان پوششی را پس از برداشت محصول بکارید، در زمانی که خاک هنوز مرطوب است.
برای اولین آزمایشها مقدار کمی بذر تهیه کنید، حتی اگر خرید عمده ارزانتر باشد.
بر روی زمینهای کوچک تمرکز کنید. یک قطعه کوچک برای بهدست آوردن اطلاعات کافی برای شما کافی خواهد بود.
آزمایش گیاهان پوششی مختلف را با دقت انجام دهید و همانقدری آنها را جدی بگیرید که محصولات اصلی زراعی خود را. خاک را آماده کنید، آبیاری، کوتاه کردن و زیر خاک بردن را در زمان مناسب انجام دهید تا بتوانید بهتر با خواص و ویژگیهای این گیاهان آشنا شوید.
بذرها را تا حد ممکن یکنواخت و با رعایت توصیههای “گرم در صد متر مربع” بپاشید. اگر به صورت دستی میکارید و بذرها ریز هستند، استفاده از الگوی زیر مفید خواهد بود: نصف بذرها را اندازهگیری کنید، با ماسه مخلوط کنید، ابتدا نصف بذرها را بپاشید و سپس دوباره عمود بر مسیر قبلی حرکت کرده و دومین قسمت بذرها را بپاشید. اگر کمتر از میزان پیشنهادی بذر بپاشید، پول خود را هدر دادهاید. همین موضوع برای بذرپاشی بیش از حد نیز صدق میکند.
نتایج به دست آمده را یادداشت کنید. در واقع همه چیز را ثبت کنید و به حافظه خود اعتماد نکنید. هزینه بذرها، وزن، تاریخ و مکان کاشت، آنچه در این قطعه زمین قبلاً رشد کرده و پس از کودهای سبز کاشته خواهد شد، کودهای استفاده شده، علفکشها، آفتکشها، ارتفاع گیاه در روزهای معین رشد، شرایط آبوهوا و هر چیزی که فکر میکنید مهم است را بنویسید. به همه مواردی که به نظر شما بر نتیجه تأثیر میگذارد، توجه کنید.
برای کاشتهای زمستانی، بهتر است زندهمانی و جوانهزنی را نیز ثبت کنید.
بهتر است کود سبز را همراه با مکملهای معدنی پرورش دهید. تمام مواد تغذیهای که توسط این گیاهان جذب میشود، به خاک باز خواهد گشت و به تدریج با فرآیند تجزیه، گیاهان اصلی را تغذیه کرده و توسط آبیاری از بین نمیرود.
انتظار نداشته باشید که تمام مزایای کود سبز بهصورت صرفهجویی مالی آشکار شود. برخی از مزایا را نمیتوان با واحد پولی ارزیابی کرد.
از همسایگان خود بپرسید که آنها برای کاشت چه چیزی را ترجیح میدهند. ممکن است فردی در قطعه زمینی مجاور، تجربه گستردهای در انتخاب بهترین کود سبز داشته باشد و تجربه خود را با شما به اشتراک بگذارد.
بهتر است وزن توده سبز در ارتباط با رشد و مساحت زمین را بدانید. برای مثال، یک متر مربع زمین را اندازه بگیرید، محصول کود سبز را در این مساحت بچینید و وزن کنید. این کار را برای هر نمونه انجام دهید - فقط با این روش میتوان مناسبترین نمونه تولید کننده هوموس را تعیین کرد (البته باید اشاره کرد که صرف نظر از وزن، از گیاهان خانواده کلم و حبوبات یکساله به دلیل تجزیه سریع و کربن کمی که دارند، هوموس کمی حاصل میشود. در مقالات آینده به این موضوع باز خواهم گشت). چنین مشاهدههایی به صورت تخمینی کارآمد نیستند.
در مقاله بعدی، به طور مفصل درباره زمان کاشت و زمان برداشت کود سبز صحبت خواهیم کرد.