تلاش برای پرورش گیاهان استوایی در مناطق غیر استوایی از ذهنم بیرون نمی‌رود… منتظر دریافت دانه‌های کاکائوی تازه از فیلیپین هستم و پیش از شروع کار با مطالعه تئوری آماده می‌شوم – تصمیم دارم درخت کاکائو را در خانه و در یک ظرف بکارم.
هر آنچه در اینترنت در این مورد موجود است با دقت بررسی شد و در اینجا آورده شده است. احتمال دارد که تنها من نباشم که در منطقه‌ای معتدل آرزوی پرورش درخت کاکائو را دارد.
درخت کاکائو چگونه درختی است؟
درخت شکلات در شرایط طبیعی می‌تواند تا ارتفاع 6 متر رشد کند. برگ‌های آن بلند، لطیف و نازک هستند. تنه آن با ضخامت متوسط بوده و شاخه‌های محدودی دارد. این درخت تا 60 سال میوه می‌دهد و عمر آن به 100 سال می‌رسد.
باغ کاکائو در فیلیپین
قلمه یا بذر؟
اگر بتوانید قلمه درخت کاکائو تهیه کنید، عالی است. سیستم ریشه درخت کاکائویی که از طریق قلمه زدن تکثیر می‌شود همیشه فشرده باقی می‌ماند. اما وقتی کاکائو به طور طبیعی از بذر رشد می‌کند، ریشه آن به شکل محوری رشد کرده و به عمق خاک نفوذ می‌کند. نهال‌های حاصل از بذر نمی‌توانند به‌خوبی در گلدان رشد کنند و نیاز به جابه‌جایی به گلخانه بعد از چند سال دارند.
عکس Jochen Weber، جوانه‌ای از دانه کاکائو
بذرها تنها چند روز پس از استخراج از گوشت میوه برای کاشت مناسب هستند. بزرگترین چالش پرورش کاکائو از بذر، خرید دانه‌های تازه و زنده‌ای است که هنوز مرطوب هستند. در این مورد باید به حرف فروشنده اعتماد کنید، زیرا حمل میوه کاکائو حداقل از سریلانکا زمان می‌برد.
نهالی که برای انتقال به گلخانه، کانادا آماده شده است
مزیت دیگر قلمه این است که دارای جوانه‌هایی بر روی شاخه می‌باشد. طبق قاعده، قلمه باید از شاخه‌هایی با یک یا دو جوانه گرفته شود که شانس برداشتن محصول از دانه‌های کاکائو را افزایش می‌دهد.
هزینه این کار چقدر است؟
در Ebay می‌توانید یک میوه تازه کاکائو که حاوی حداقل 20 عدد دانه است را با قیمت 7 تا 10 دلار و ارسال رایگان خریداری کنید. یک نهال از قلمه با ارتفاع 40-50 سانتی‌متر کمتر از 50 دلار قیمت دارد و نهال حاصل از بذر بین 15 تا 25 دلار تمام می‌شود.
شرایط پرورش کاکائو
قبل از وارد شدن به این ماجراجویی، بیایید شرایط لازم برای نگهداری درخت کاکائو را بررسی کنیم. با توجه به منشأ استوایی آن، این یکی از گیاهانی است که پرورش آن در مناطق معتدل چندان ساده نیست. با این حال، ما گوجه‌فرنگی را هم که درباره آن چنین فکر می‌کردیم، اهلی کردیم…
زادگاه درخت کاکائو در محدوده جغرافیایی 10 درجه شمال یا جنوب خط استوا با آب و هوای مرطوب استوایی است. با این حال، شرایط گلخانه‌ای با نور پراکنده، گلخانه‌های گرم یا تراس گرم برای آن مناسب هستند. رطوبت حداقل 60 درصد، دمای بین 18 تا 32 درجه سانتی‌گراد و تغذیه مداوم عناصر غذایی فرمول موفقیت است.
میوه‌ها یا غلاف‌های درخت کاکائو
سویه‌های جوانی از کاکائو وجود دارند که به شرایط آب و هوای معتدل مقاوم‌تر هستند، اما باید در بازار آنها را پیدا کنید.
نوردهی. درخت کاکائو در زیر درختان جنگل‌های استوایی رشد می‌کند و به نور پراکنده و محافظت در برابر باد عادت دارد. نور آفتاب در ساعت ظهر برگ‌های بزرگ و لطیف کاکائو را که به جذب هر فوتون از نوری که توسط درختان دیگر در جنگل از دست می‌رود عادت کرده، از بین خواهد برد. در فصل زمستان یک لامپ رشد گیاه می‌تواند به رشد صحیح گیاه کمک کند.
رطوبت. رطوبت مناسب هوا برای درخت کاکائو 70 درصد است که در گلخانه یا گلخانه‌ای با گیاهان متراکم به‌راحتی قابل دستیابی است. در شرایط تراس زمستانی، یک دستگاه بخور می‌تواند کمک کند. همچنین می‌توان در زمستان یک گلخانه موقت با پلاستیک ایجاد کرد و در داخل آن از دستگاه مرطوب‌کننده استفاده نمود. برای یک درخت کوچک می‌توان چند روش مناسب برای تامین رطوبت در شرایط میان‌فصل اجرا کرد.
کوددهی. درخت کاکائو یکی از معدود درختانی است که به‌طور مداوم به کود مغذی سرشار از فسفر و مواد ارگانیک نیاز دارد. این درخت به‌ویژه در دوران رشد برگ‌ها نیاز زیادی به مواد غذایی دارد.
خاک. خاک باید سبک و به‌سرعت تخلیه‌شونده باشد. جلوگیری از ماندن آب در خاک شرط اصلی رشد سلامتی گیاه است. در ادامه تمامی نکات را جزئی‌تر بررسی خواهم کرد.
لوازم مورد نیاز برای پرورش درخت کاکائو در خانه:
- بذر، قلمه یا نهال
- خاک
- کمپوست
- کود ارگانیک
- پلاستیک، نایلون، پاکت
- آب
- دستگاه بخور
- نوردهی با لامپ رشد گیاه
چگونه کاکائو را از بذر پرورش دهیم
با داشتن دانه‌های تازه، هیچ مشکلی در جوانه‌زنی آنها وجود نخواهد داشت. بارها پیش می‌آید که دانه‌ها در داخل ماده روغنی تغذیه‌کننده میوه جوانه می‌زنند و هنگام باز کردن غلاف می‌توانید جوانه‌های کاکائو را ببینید. لازم به گفتن است که من با زنی آشنا هستم که اولین محصول دانه‌های کاکائوی خود را در گلخانه‌ای در ورمانت برداشت کرده است، و بذرهایش از نیوهمپشایر به او رسیده بود. هر دو منطقه در زون آب و هوایی 4 قرار دارند، در حالی که برای کاکائو زون 11-13 بر اساس USDA ایده‌آل است.
به هر حال، پیشرفته‌ترین گلخانه‌ها برای مطالعه و انتخاب درختان کاکائو در حومه لندن قرار دارند. وظیفه اصلی آزمایشگاه‌های گلخانه‌ای بریتانیا قرنطینه و بررسی نهال‌های جدید است.
گلخانه‌های آزمایشگاهی برای کشت و مطالعه کاکائو در بریتانیا.
بنابراین، شما یک غلاف تازه، سالم و بدون آسیب به رنگ زرد، نارنجی یا قهوه‌ای دارید. غلاف را با دقت بسیار باز کنید؛ زیر پوسته آن گوشت لیز و روغنی انتظار شما را می‌کشد. به محض باز کردن میوه، فوراً برای کاشت اقدام کنید، چرا که دانه‌ها نباید خشک شوند.
توصیه می‌شود دانه‌ها را به‌دقت خراش دهید ، تا جوانه‌زنی سریع‌تر رخ دهد. البته، می‌توان هیچ‌گونه دستکاری خاصی انجام نداد و دانه‌ها را مستقیماً با پوشش شیرینشان کاشت، به شرطی که بتوانید یک گلخانه یا انکیباتور مرطوب و گرم با دمای پایدار (مثلاً قرار دادن زیر لامپ) برای آنها فراهم کنید. کنترل دقیق کپک ضروری است، اگرچه زیر لامپ معمولاً کپک رشد نمی‌کند.
شما دو روش برای کاشت در اختیار دارید: کاشت مستقیم در خاک یا جوانه‌زنی در کیسه زیپ‌دار (یا ظرفی مناسب) در محیطی با پنبه مرطوب. روش دوم نتایج سریع‌تر و آشکارتر به همراه دارد. دانه‌ها را درون یک کیسه یا ظرف با درب محکم قرار دهید و درون پارچه مرطوب چندلایه یا هر نوع ماده قابل جداکردنی که جلوی دسترسی نور را به دانه‌ها می‌گیرد، بگذارید. دمای ثابت 24 تا 28 درجه را برای دانه‌ها فراهم کنید. یک‌بار در روز کیسه را تهویه کنید و بررسی کنید که آیا جوانه‌ای ظاهر شده یا نه. به محض جوانه زدن دانه، می‌توانید آن را به گلدان منتقل کرده و در گلخانه‌ای با نور کافی قرار دهید. در این مرحله، نور به عنوان منبع گرما عمل می‌کند و اگر از تشک الکتریکی حرارتی استفاده کنید، حتی بهتر است.
میوه‌های رسیده را می‌توان قبل از کاشت در آب گرم، پس از جدا کردن پوسته، برای یک شب خیساند.
کاشت کاکائو در خاک مستقیماً روش خاصی ندارد. خاک مرطوب متعادل و غنی‌شده با کمپوست و مواد آلی را فشرده نکنید و دانه را بیش از یک سانتی‌متر در خاک فرو نبرید. اسیدیته خاک باید حدود 4.5-6.5 باشد. حتماً خاک را با مالچ پوشش دهید. بسیار مهم است که خاک و گلدان آب را نگه ندارند، باید تعادلی ایده‌آل پیدا کنید. برای جوانه‌زنی، افزودن الیاف نارگیل به خاک بسیار مؤثر است؛ این ماده باعث تهویه و حفظ متعادل رطوبت می‌شود. پرلیت و ورمیکولیت تا 10 درصد از حجم خاک نیز به حفظ هوا و رطوبت در گلدان کاکائو کمک می‌کنند.
برخی قوانین کاشت که نباید نقض شوند را قبلاً اینجا توضیح داده‌ام.
پرورش کاکائو از قلمه تفاوت چندانی با قلمه‌زنی سایر بوته‌ها و درختان ندارد. هر دو روش آبی و ریشه‌دهی در خاک مناسب هستند. اگر شانس بیاورم و شاخه‌ای از درخت کاکائو به دستم برسد، حتماً با استفاده از عسل آن را ریشه‌دار خواهم کرد.
نشا را باید از نور مستقیم خورشید محافظت کرد. اولین 6-12 ماه گیاهان جوان می‌توانند در سایه رشد کنند؛ سپس به نور پراکنده نیاز خواهند داشت.
مراقبت از درخت کاکائو
نهال‌ها به سرعت رشد می‌کنند، اگر شرایط مناسبی برای آنها فراهم باشد. در محیطی روشن و گرم، گیاه احساس خوبی خواهد داشت، البته نباید رطوبت هوای اضافی را نادیده گرفت.
با رشد کاکائو، نیاز به گلدان بزرگ‌تر خواهد داشت. ظروف سفالی یا چوبی گزینه بهتری نسبت به ظروف پلاستیکی هستند. به درخت بالغ با امولسیون‌های ماهی و کمپوست که فسفر بالایی دارند کود دهید. کاکائو به طور مداوم نیاز به تغذیه دارد: از زمان ظاهر شدن اولین جفت برگ‌های واقعی، هر 14-21 روز کود بدهید و به مرور با رشد، مقدار را افزایش دهید. وقتی درخت کاکائوی شما بین 12 تا 18 ماه سن داشته باشد، به حدود یک کیلوگرم کمپوست در ماه نیاز خواهد داشت (در صورت کاشت در خاک مستقیم، این مقدار به دو کیلوگرم هم می‌رسد). از نوامبر تا فوریه، میزان کوددهی را کاهش دهید.
کاشت در خاک فقط در گلخانه‌ای شیشه‌ای ممکن است که دمای آن در شب از 18 درجه پایین‌تر نیاید. دمای روز باید برای 10-12 ساعت بین 22-24 درجه نگه داشته شود. اگر بتوان چنین شرایطی ایجاد کرد، دستورالعمل‌های کاشت در خاک به ترتیب زیر است.
می‌توانید درختی را که به ارتفاع 60-70 سانتی‌متر رسیده است جابجا کنید. گودالی که برای کاشت آماده می‌شود باید سه برابر بزرگ‌تر از حجم ریشه باشد. مقداری از خاک نرم شده را به داخل گودال برگردانید و گیاه را در همان سطح گلدان قرار دهید. گودال را پر کرده، آبیاری کنید و مالچ پاشی کنید. اما دایره کوچکی در اطراف تنه را بدون مالچ بگذارید. آبیاری باید به میزان کافی انجام شود.
کاکائو نیاز به هرس دارد. در سال اول، چندین شاخه روی تنه رشد می‌کنند. این شاخه‌ها را حذف کنید و فقط قوی‌ترین‌ها را نگه دارید.
شکوفه‌دهی و میوه‌دهی درخت شکلات
اولین شکوفه‌دهی کاکائو باید در سال سوم یا چهارم از زندگی آن یا زمانی که به ارتفاع 1.5 متری می‌رسد (در طبیعت، این درخت می‌تواند به 6 متر ارتفاع برسد) رخ دهد. اولین شکوفه‌دهی همیشه به باردهی منجر نمی‌شود، حتی در بهترین شرایط. برای میوه‌دهی، کاکائو نیازی به درخت دیگری ندارد، اگرچه برخی منابع خلاف این را ذکر کرده‌اند. گرده‌افشانی باید به صورت دستی و در ساعات اولیه صبح انجام شود، چرا که کاکائو در زمستان شکوفه می‌دهد. بخش عمده‌ای از شکوفه‌ها خشک خواهند شد که این امری طبیعی است. درخت شکلات را از سفیدک سطحی و شته محافظت کنید.
رشد و تکامل جنین حداقل نیم سال زمان می‌برد، معمولاً حدود ۸ ماه. برداشت محصول در مناطق شمالی در ماه‌های فوریه و مارس رخ می‌دهد. یک درخت جوان سالم و رضایتمند در شرایط گلخانه‌ای ۴-۵ نیام تولید خواهد کرد. به نظر من، پرورش کاکائو یک چالش واقعی برای هر کسی است که به گیاهان علاقه‌مند است. بیایید امتحان کنیم!
