اکنون بهترین زمان برای شروع آماده‌سازی جهت پرورش والک در خانه است. پرورش والک در گلدان به سادگی گونه‌های اهلی‌شده‌ی سیر نیست. محیط طبیعی “زنبق با بوی سیر” دامنه‌های کوهستانی شمال آمریکا و کف‌پوش مرطوب و سایه‌دار جنگل‌های برگ‌ریز است. والک در بهار، نخستین گیاهانی است که ظاهر می‌شود و فرشی از سبزینه معطر به بوی سیر را می‌گستراند.
اهلی‌سازی والک از چندان وقت پیش شروع نشده است. در رستوران‌های غربی تقاضا برای آن افزایش یافت و برداشت سیر وحشی از جنگل‌ها موجب به خطر افتادن این نوع گیاه شد. اکنون دانشگاه‌ها در حال تحقیق بر روی والک هستند و زیست‌شناسان کشاورزی بر روی روش‌های عملی پرورش آن در شرایط کنترل‌شده کار می‌کنند. چون من فرصتی برای جمع‌آوری آن از جنگل ندارم، قصد دارم در فصل بعدی مقداری والک را در خانه پرورش دهم.
چرخه رشد والک در طبیعت
والک زیر سایه‌ی درختان راش، توس، افرا، صنوبر، بلوط و نمدار رشد می‌کند. این گیاه در میان گزنه، انواع پنجه‌غاز و جینسِنگ به خوبی رشد می‌کند.
دانه‌های والک در ماه مارس و اوایل آوریل در مکان‌های خنک، سایه‌دار با رطوبت بالا، برگ‌های پوسیده و خاک غنی از ارگانیک می‌رویند. با افزایش دما، والک برگ‌های خود را از دست می‌دهد و تا ماه ژوئن ساقه‌ای حاوی گل می‌رویاند. دانه‌ها تا ماه سپتامبر می‌رسند. متأسفانه ایجاد چنین شرایطی در باغچه یا روی پنجره امکان‌پذیر نیست.
چگونه والک را در خانه پرورش دهیم؟
اگر پرورش والک در باغ دشوار اما ممکن باشد، پرورش آن در گلدان روی پنجره یک چالش واقعی است. والک به مکانی سایه‌دار و محیط باغی زیر درختان میوه نیاز دارد. اما چگونه شرایط مشابه را در خانه ایجاد کنیم؟
پرورش والک از پیازچه‌ها بسیار آسان‌تر از دانه‌هاست، اما نمی‌دانم از کجا می‌توانم چنین پیازچه‌هایی تهیه کنم. از راه آسان عبور نمی‌کنیم، بنابراین والک را از دانه پرورش می‌دهیم.
سرمادهی به دانه‌های والک
دانه‌های والک نیاز به سرمادهی اجباری ( stratification ) در دمای بین 0 تا +3 درجه سانتی‌گراد و برای حداقل سه ماه دارند. دانه‌ها نباید بیش از یک سال از برداشت‌شان گذشته باشد، زیرا سریع خراب می‌شوند. از آنجا که این فرآیند طولانی است، باید دانه‌ها را در شن مرطوب سرمادهی کرد. شاید بالکن شیشه‌دار که دمای آن زیر صفر نمی‌رود، مناسب باشد.
آماده‌سازی خاک
بهترین خاک برای والک خاک جنگلی با برگ‌های پوسیده است. خاک باغی زیر درختان گلابی یا سیب هم مناسب است. شرط اصلی این است که خاک پر از هوموس و مواد آلی باشد، تنفس‌پذیر بوده و به خوبی مرطوب شود. اگر امکان آوردن خاک از جنگل نیست، خاک خریداری‌شده باید با کودهای ارگانیک یا کمپوست تقویت شود. برای مالچ‌پاشی، برگ خشک‌شده یا هر گونه مالچ‌های ارگانیک مانند پوست درخت، تراشه‌های چوب یا خاک‌اره ضخیم را آماده کنید. از بقایای درختان کاج استفاده نکنید؛ فقط مواد حاصل از درختان میوه یا برگ‌ریز مناسب است.
کاشت دانه‌های والک
بعد از سرمادهی، دانه‌ها را ترجیحاً در گلدان‌های بزرگ یا ظرف‌های عمقی بکارید. در سال اول، هدف ما پرورش پیازچه‌ها برای فصل بعدی است. خاک باید مرطوب باشد. ظرف را تا دو سوم پر کنید، دانه‌ها را با فاصله‌ی 10 سانتی‌متری روی سطح قرار دهید، لایه نازکی از خاک روی آن پاشیده و با اسپری مرطوب کنید. سپس مالچ‌پاشی کرده و ظرف را با پلاستیکی دارای منفذ برای تهویه هوا بپوشانید. ظرف را در مکانی تاریک و خنک نگه دارید. پس از چند هفته، ظرف را به مکانی گرم‌تر اما دور از تابش مستقیم نور خورشید منتقل کنید. با ظهور جوانه‌ها، ظرف‌های والک را زیر پنجره و دور از نور مستقیم قرار دهید.
پس از دو فصل، ریشه‌های پیازچه به عمق 20 سانتی‌متر خواهند رسید، بنابراین این نکته مهمی برای انتخاب ظرف مناسب است.
آبیاری
خاک والک باید همیشه مرطوب باشد. برای چنین گیاهانی که به رطوبت علاقه‌مندند، من ترجیح می‌دهم از اسپری در طول روز استفاده کنم و سعی می‌کنم خاک را بیش از حد خیس نکنم و در عین حال از خشک شدن سطح خاک هم جلوگیری کنم.
برداشت محصول
در فصل اول، والک به‌عنوان گیاهی زینتی به شما خدمت خواهد کرد. چیدن برگ‌ها را از سال آینده شروع کنید، حتی توصیه می‌شود دو سال برای اولین برداشت صبر کنید.
هنگام برداشت، سعی کنید از هر بوته یک برگ جدا کنید تا پیازچه والک جهت دریافت مواد مغذی و تقویت خود توانایی داشته باشد، زیرا این گیاه چندساله است و محصول فصل بعدی به پیازچه گیاه وابسته خواهد بود.
زمستان‌گذرانی
به محض این که سیر کوهی گل دهد (در سال اول این اتفاق همیشه نمی‌افتد) و همه برگ‌ها خشک شوند، می‌توانید ظرف کشت را در یک پوشش پلاستیکی سوراخ‌دار بپیچید و آن را در یک مکان تاریک و خنک قرار دهید. ظرف حاوی پیازهای سیر کوهی نباید یخ بزند و خاک آن نیز نباید خشک شود.
تکثیر
پس از ۲-۳ سال می‌توانید پیازهای سیر کوهی را بیرون آورده و گیاهان شاخه‌دار را تقسیم کنید. اگر گل‌دهی در شرایط خانه موفقیت‌آمیز باشد، می‌توانید بذرهای خود را برای تکثیر بیشتر جمع‌آوری کنید.
