Plan je je eerste tuinseizoen? Gefeliciteerd! Dat is een grote stap! Een gezonde en rijke oogst begint met het succesvol zaaien van zaden voor zaailingen.
Er zijn verschillende factoren die aanzienlijk van invloed zijn op de kwaliteit van de zaailingen en hun succesvolle teelt. Misschien zijn mijn aantekeningen handig voor beginners.
Wanneer zaaien? Afstemmen op de klimaatzone en vorstdagen
Bij het kopen van zaden in online winkels is het essentieel om aandacht te besteden aan de aanbevolen klimaatzone . Tegenwoordig kopen veel mensen zaden uit China, maar dit levert vaak teleurstellingen op omdat het klimaat niet geschikt is voor deze planten.
Twee zeer belangrijke instrumenten om het juiste zaaitijdstip te bepalen zijn de winterhardheidszones van planten en de data van de eerste en laatste vorst, die de vegetatieperiode van planten bepalen.
De vegetatieperiode in Alaska duurt op zijn best slechts 3 maanden (winterhardheidszones 1 tot 3), terwijl in zones 7 tot 10 mensen bijna het hele jaar door alles kunnen telen.
Voor meerjarige gewassen zijn deze data minder relevant, maar voor eenjarige gewassen zijn ze cruciaal: sommige planten kunnen vóór de laatste voorspelde vorstdagen worden gezaaid, terwijl andere pas na de laatste vorst geschikt zijn om te zaaien.
Je kunt meer over klimaatzones lezen in mijn artikel: Winterhardheidszones: wat, waar en wanneer zaaien? . Het tweede hulpmiddel bespreek ik hieronder.
Hoe bepaal je de verwachte datum van de eerste en laatste vorst
Gunstige zaaidata worden voorspeld in speciale kalenders en grafieken, gebaseerd op diverse algoritmes die echter niet altijd strikt wetenschappelijk onderbouwd zijn. Naar mijn mening is de voorspelling van de laatste vorstdatum het belangrijkst. De verwachte data van de laatste vorst worden gepubliceerd op de website plantmaps.com . Selecteer je land uit de lijst, kies je regio en klik dan rechts op “Interactive Map of Last Frost Dates” om in de lijst een passende plaats te vinden, zoals “Sevastopol’ Last Frost: Mar. 21 - Mar. 31”. In de onderstaande afbeeldingen kun je zien hoe het stapsgewijs werkt.
Op deze website kun je jouw klimaatzone, data van eerste en laatste vorst en de hoogste en laagste temperaturen ooit vastgesteld achterhalen. Er zijn vermoedelijk ook Nederlandstalige bronnen die dergelijke prognoses bieden.
In verschillende bronnen kunnen de voorspelde datums enigszins variëren. Kies een gemiddelde datum als uitgangspunt. Als je een idee hebt van de voorspellingen, hoef je niet bang te zijn om een herfsttuin (spinazie, broccoli, knoflookgroen…) te planten of te vroeg onrijpe pompoenen te oogsten.
2. Maak een zaaikalender. Het is heel handig om een tabel aan te leggen met de volgende gegevens: plantnaam, aantal planten (zaailingen), zaaitijd, kiemtijd, tijdstip voor overplanten en planttijd in de grond. Op het zaadzakje staan bijna altijd instructies over wanneer binnen te zaaien en wanneer buiten in de volle grond te planten.
Kwaliteit en versheid van zaadmateriaal
De versheid van zaden speelt een grote rol bij de meeste gecultiveerde planten. Controleer de datum op de verpakking – kies zaden die niet ouder zijn dan anderhalf à twee jaar. Het belang van kwaliteit is vergelijkbaar met dat van versheid. Als je twijfelt over de noodzaak om hoogwaardige zaden te kopen, koop dan als experiment zowel een goedkoop zakje van een bepaalde soort uit de supermarkt als hetzelfde ras van een gespecialiseerde kwekerij. Vergelijk de zaden op grootte, kleur, uniformiteit en aanwezigheid van kaf. Doe een kiemtest met een vochtig stukje doek. In mijn drie jaar tuinieren op de vensterbank heb ik nooit spijt gehad van een kleine meerprijs voor kwaliteit.
Volg de aanbevelingen van de fabrikant
Verwaarloos de instructies op de verpakking niet. De meeste aanbevelingen op de verpakking bevatten de minimale vereisten voor succesvol zaaien van zaailingen: zaaidiepte en -afstand, water- en lichtbehoeften, kiemtijd, en informatie over wanneer en in welke zone te telen. Sommige fabrikanten geven ook de optimale kiemtemperatuur, het tijdstip voor het overplanten en zelfs het uitdunnen van de zaailingen aan.
Enkele algemene regels voor juiste zaai
Sommige gewassen, zoals wortel, spinazie, sla, maïs, biet, radijs, bonen en erwten, moeten direct in de grond worden gezaaid. Zij verdragen het verplanten slecht en profiteren niet echt van een vroege zaai. In klimatische zones met een korte warme periode is het niet te vermijden om letterlijk voor alles (behalve misschien peterselie en dille) gebruik te maken van zaailingen, daarom kunnen biologisch afbreekbare containers een uitkomst zijn. Tegenwoordig kun je bijna overal papieren-maché potjes voor zaailingen of turfcontainers kopen, waarin je zaailingen in de grond kunt planten.
Volgende stappen: grond voor zaailingen en containers .
