W poprzednim artykule omówiłam kilka metod uprawy zielonych nawozów, ale nie zwróciłam uwagi na pytania dotyczące tego, jak siać, kiedy siać i kiedy zbierać green manures. Uzupełniam tę lukę.
Nasiona białej gorczycy
Jak siać green manures
Najlepszą częścią siewu green manures jest łatwość, z jaką to się robi. Nie jest wymagane żadne specjalne przygotowanie gleby, kopanie dołków, czy głębokie spulchnianie (to już zależy od życzenia). Idealnym rozwiązaniem jest siać od razu po zbiorze plonów, na luźnej, wilgotnej ziemi. Niezaprzeczalną zaletą zielonego nawozu jest to, że większość roślin szpicleń można siać nawet na skoszonej trawie, przechodząc po niej widłami i nawilżając po siewie. Taki sposób siewu świetnie sprawdza się dla białej gorczycy, ulubienicy początkujących rolników, oraz żyta z jego potężnym systemem korzeniowym.
System korzeniowy żyta
Przy ręcznym siewie efektywną sekwencją działań będzie:
- Dowiedz się, ile gramów nasion na sto arów potrzeba dla wybranego zielonego nawozu (zwróć uwagę na poniższą tabelę).
- Określ powierzchnię siewu i oblicz wagę nasion na tę powierzchnię.
- Podziel nasiona na dwie części. Jeśli nasiona są drobne - wymieszaj je z piaskiem.
- Oczyść obszar z chwastów i przejdź po nim grabiami.
- Rozłóż jedną połowę nasion na obszarze, a następnie, poruszając się prostopadle, rozłóż drugą część nasion.
- Nie warto oszczędzać materiału siewnego, ponieważ część zadań postawionych przed green manures nie będzie wykonana - to zmarnowany wysiłek, czas i pieniądze. Staraj się trzymać rekomendacji.
- Duże nasiona lepiej siać w rowkach, łatwo wytyczanych motyką lub płaskoradłem.
Jeszcze jeden ważny detal, o którym rzadko się pisze - green manures potrzebują nawozów mineralnych. Nawożenie mineralne pod zielone nawozy jest bardziej niż rozsądne, ponieważ zgromadzone przez nie składniki wrócą do gleby w postaci organicznej, którą bakterie przetworzą i zwrócą roślinom owocowym w “prawidłowej” formie.
Kiedy siać green manures
Istnieją cztery główne opcje siewu zielonych nawozów. Kiedy siać green manures zależy od kilku czynników: twoich osobistych preferencji, pory roku, rodzaju rośliny i kultury, która będzie rosła w jej miejscu, oraz kilku innych.
Źródło tabeli Managing Cover Crops Profitably
Jesienny siew roślin ozimych
Ogólna zasada: biorąc pod uwagę warunki klimatyczne, rośliny ozime można siać w przedziale czasowym od 15 września do 1 listopada.
Pod koniec sezonu, po zbiorze ostatnich plonów, grządki zasiewane są ozimym zielonym nawozem, na przykład żytem lub pszenicą. Te rośliny będą chronić glebę przed erozją przez całą zimę i zatrzymają maksymalną ilość wilgoci. Na 2-3 tygodnie przed sadzeniem wczesnych roślin owocowych zielony nawóz jest koszony i zakopywany, aby wzbogacić glebę w azot i nakarmić pożyteczne mikroorganizmy oraz dżdżownice.
Jest też inny powód “dogmatów” dotyczących dwóch tygodni przerwy - allelopatyczny wpływ roślin jednych na drugie. Ta cecha praktycznie nie jest badana wśród roślin zielonych nawozów. Wszystko poznawane jest przez rolników wyłącznie empirycznie. W książce “Melanżowy ogród” autor Bublika ma cały dział na ten temat, ale nie ma żadnego dokumentalnego potwierdzenia tej liryki. Najczęściej mówi się o negatywnym wpływie wydzielin korzeniowych żyta, owsa, sorgo i sudangrass na rośliny owocowe, jeśli nie zachowa się minimalnego okresu rozkładu.
Sudangrass
Wielu narzeka na zbyt potężny system korzeniowy zbóż, szczególnie na żyto. Przy wszystkich jego zaletach, rzeczywiście może to stanowić problem przy ręcznym obrabianiu ziemi, jeśli pozwolić mu wyrosnąć jak mur. Niektórzy rolnicy nie rezygnują ze zbóż, po prostu sieją je tuż po zbiorze wczesnych plonów - cebuli, czosnku, kapusty. A zakopują późną jesienią.
Siew nieozimych green manures “przed zimą” dla wczesnych wiosennych wschodów
W pierwsze przymrozki siać można praktycznie wszystko dla przyjaznych wiosennych wschodów (osiągnięcie tego nie zawsze jest łatwe, ponieważ wiele czynników wpływa na ten okres jesienno-zimowy). Najlepszymi zielonymi nawozami “przed zimą” uznawane są owies, wiesiołek, mieszanka łubinu i owsa, rzepak, soja, gorczyca. Wysiewa się je w uprzednio “rozczesanej” widłami glebie, podczas pierwszych przymrozków, aby uniknąć kiełkowania w czasie krótkotrwałych odwilży i najazdów myszy.
Płodozmian z green manures o krótkim okresie wegetacji od wczesnej wiosny do października
Plan może wyglądać następująco: po stopnieniu śniegu, na rozgrzaną ziemię wysiewa się szybko rosnące zielone nawozy, na przykład facelię, białą gorczycę, rzodkiew oleistą, melisę. Wybierz roślinę o wegetacji trwającej 35-40 dni. Następnie, po zaoraniu zielonych nawozów w glebę, powinno minąć około 2-3 tygodnie. Można sadzić rośliny owocowe. Po zbiorze wczesnych plonów zieleń musi być wysiana ponownie. Taki scenariusz powtarza się tyle razy, ile pozwala pogoda i twoje plany siewne.
Pole gorczycy
Siew wieloletnich nawozów
Wieloletnie nawozy sadzi się z myślą o długoterminowym kształtowaniu żyznej warstwy gleby w ciągu kilku lat, bez obrabiania. Jak przebiega terraformowanie za pomocą zielonych nawozów jest szczegółowo opisane w pierwszym artykule serii.
Pole wieloletniego lupinu w Szwajcarii.
Zaorywanie, wprowadzenie wieloletnich nawozów do gleby przeprowadza się rok przed siewem uprawnych roślin. Zaleca się zbierać wieloletnie rośliny nie wcześniej niż po dwóch latach ich wegetacji i nie później niż po pięciu. Podczas gdy ziemia jest pod zielonym nawozem, zbyt rozrastające się rośliny należy przycinać, ale nie przy korzeniu. Warto zbierać kwiatostany, aby uniknąć przekształcenia nawozu w niekontrolowany chwast. Zawracana zielona masa może być pozostawiona jako mulcz, ale więcej korzyści przyniesie, gdy rozłoży się w kompostowniku, którego zawartość trafi na tę samą grządkę w sezonie siewu roślin owocowych. Tę nadmiarową zieleń można mulczować wokół upraw kulturalnych i międzyrzędzi w sąsiednich grządkach.
Mieszanka bobowych i zbożowych nawozów.
Można łączyć różne opcje pracy z nawozami na różnych działkach, eksperymentować z mieszankami roślin bobowych, traw-bobowych, ziół. Sprzedawane są gotowe mieszanki, których skład można uznać za klasyczny - mieszanka wiko-owsiana, gorczyca-rzodkiew oleista, mieszanka zbóż ozimych.
Zasiewać czy nie?
Istnieje opinia, że zaorywanie zielonego nawozu nie jest absolutnie konieczne, wszystko i tak się rozłoży. Rzeczywiście, zostawiona na zimę niezaorana zieleń zgnije tak czy owak, i wyparuje do atmosfery azot w postaci amoniaku, zgromadzony w okresie wegetacyjnym. Zimą dżdżownice nie podejdą do zamarzniętej górnej warstwy pod tą trawą, co również jest minusem. Chociaż akumulacja próchnicy będzie bardziej wydajna, o czym pisze K.I. Dowban, to składniki odżywcze w niej zmineralizują się i wrócą do roślin owocowych w następnym sezonie, co odbije się na obecnym plonie.
Ankietując ogrodników w strefie nieczarnoziemnej, którzy eksperymentowali z tym, wszyscy jednogłośnie twierdzą, że niezaorane zielone nawozy nawet nie utrzymują poziomu próchnicy, mało wpływają na strukturę gleby, to pieniądze wydane na marne.
Zaoranie nawozów w płodozmianie jest konieczne chociażby częściowo. Przy bardzo dużej masie zielonej część może trafić do kompostu, część na mulcz. Przykład moich rodziców, którzy po raz pierwszy spróbowali nawożenia białą gorczycą: po zbiorze czosnku posiali ją, a pojawiające się z czasem kwiatostany mama kroiła do sałatki. Bogatą zieleń podzielili na 3 części: część zakopali tam samo (na 10 cm), część trafiła do kompostu, część pod zebrane wczesne pomidory. A swoją drogą, są bardzo zadowoleni z ciemnego gliniastego podłoża, które przez minimum dziesięć lat nie było wzbogacane niczym.
Jeszcze jedno pytanie - zaorać od razu, czy dać przeschnąć? Zaorywanie świeżo skoszonej zieleni stymuluje szybkie rozkładanie i odżywianie roślin owocowych, minimalne będą straty azotu. Jeżeli pozwoli się nawozowi przeschnięć przed zaoraniem w glebę, rozkład będzie przebiegał wolniej, na proces będzie używany azot z gleby (słoma w ogóle ubogaca grunt), ale nastąpi bardziej intensywne gromadzenie próchnicy (organiczno-mineralna struktura, która jest w trakcie trawienia przez mikrobiotę dla późniejszego odżywiania roślin kulturalnych).
Okazuje się, że obie opcje przynoszą korzyści na różnych glebach w zależności od potrzeb.
Zaorywanie nawozów ozimych
Teraz bezpośrednio o zaorywaniu. Zacznę od nawozów ozimych. Terminy koszenia nawozów ozimych mają wpływ na temperaturę gleby, jej wilgotność, cykl składników odżywczych, reakcje chemiczne podczas rozkładu. Dlatego też do koszenia i zaorywania należy podchodzić sytuacyjnie.
Zalety i wady wczesnego zbioru nawozów ozimych:
- Pojawia się więcej czasu na uzupełnienie wilgoci glebowej (nawozy ozime osuszają, i w niektórych regionach to tylko na plus).
- Ziemia ogrzewa się szybciej, także dzięki gnileniu masy zielonej.
- Zmniejszają się fitotoksyczne efekty produktów rozkładu na kolejne plony.
- Zmniejsza się przeżywalność organizmów chorobotwórczych.
- Zwiększa się mineralizacja azotu.
- Zwiększa się możliwość osiedlenia się chwastów.
Zalety późniejszego zbioru nawozów ozimych:
- Mniejsze szanse na chwasty.
- Żywe mulczowanie.
- Przy późnym zaorywaniu bobowych nawozów do gleby trafi więcej azotu.
Zboża ozime należy zbierać nie później niż dwa tygodnie przed siewem głównych plonów. Ta rekomendacja występuje częściej niż inne, jednak bogate w węgiel zboża rozkładają się wcale tak szybko. Okres oczekiwania może wynosić 4-8 tygodni. Dlatego opcja z kompostowaniem nie powinna być wykluczana. Niech korzenie gniotą, a zielona biomasa pracuje przez kompost oraz częściowe mulczowanie upraw kulturalnych. Usuwanie zielonych nawozów można przeprowadzać dowolną dostępną metodą - kosiarka, płaskownik, glebogryzarka, kultywator… Istnieje opinia, że skoszone zielone nawozy powinny pozostać na powierzchni, na przykład ze względu na naturalne łąki z dzikimi trawami. Mulczowanie jest dobre, ale cały azot zostanie utracony, a humus zniknie. Jeśli fizycznie nie ma możliwości wgrzebania zieleni w glebę - umieść większość w kompoście lub rób “zielone koktajle” - płynne nawozy z nich. Dla selektywnych upraw owocowych, takich jak pomidory ważące 400 gramów, ogromne kapusty, obfity ziemniak i inne, zasoby naturalnego rolnictwa są niewystarczające. W naszych warunkach, uprawa zielonych nawozów jest po prostu niezbędna, albo potrzebne są centy nawozu i kompostu.
Uprawa zielonego nawozu o krótkim okresie wegetacji, uczestniczącego w płodozmianie, powinna odbywać się przed lub w czasie kwitnienia, kiedy roślina zgromadziła masę i wilgoć. Nie można dopuścić do pojawienia się łodyg, kłosów, nasion - roślina traci masę składników odżywczych na rozmnażanie, łodygi stają się twarde. Zielony nawóz łatwo zamienia się w chwast.
W następnych artykułach omówię bezpośrednio rośliny-zielone nawozy według typów: bobowate , kapustne i zbożowe .
