Dzięki pracy hodowców i genetyków możemy uprawiać w naszych szerokościach geograficznych nawet najbardziej egzotyczne rośliny. Do tego dochodzi globalne ocieplenie, dlatego obecnie migdały można uprawiać nawet w swoim ogrodzie w strefie umiarkowanej. Ale na początek spróbujmy wyhodować drzewo migdałowe z pestki w warunkach domowych.
Sad migdałowy w Niemczech
Jakie migdały nadają się do kiełkowania?
Obrane z łupiny surowe migdały dobrze kiełkują, jeśli materiał siewny jest w miarę świeży. Nie ma konieczności szukania całych orzechów w łupinie — można wyhodować kiełki migdałów z surowych orzechów sprzedawanych na wagę lub pakowanych.
Tak wyglądają świeżo zerwane pestkowe owoce migdałów
Jeżeli masz świeżo zebrane orzechy i chcesz jak najszybciej rozpocząć proces kiełkowania, odtwórz dla nich „zimę” w lodówce przez co najmniej 1,5 miesiąca (czyli przeprowadź stratyfikację ).
Czy odmiana ma znaczenie?
Jeśli planujesz późniejsze przesadzenie sadzonki do ogrodu, warto poszukać specjalnych odmian hodowlanych dostosowanych do naszych szerokości geograficznych (mówię tu o strefie umiarkowanej, np. Ukrainie) z wysoką zimoodpornością i późnym kwitnieniem.
Popularne migdały z Włoch, Grecji czy Azji Środkowej kwitną już w końcu lutego, co jest zgubne dla zawiązków podczas późnych majowych przymrozków.
Polecane odmiany: Leninakand, Dessertowy, Nikicki 62 (samozapylny) i 2240, Nadbrzeżny, Milas, Bosfor, Aleksander. Te odmiany kwitną później, szybciej dojrzewają i dają dobry plon. Nie wszystkie są samozapylne, dlatego warto hodować przynajmniej dwa drzewka w celu zapylenia.
Ważne, aby nie pomylić odmian, ponieważ istnieją migdały ozdobnie kwitnące, które nie wydają owoców, oraz gorzkie odmiany, które nie nadają się do spożycia.
Przy okazji warto dodać, że migdały kwitną i owocują w Niemczech i Danii. Udało mi się ustalić odmianę: samozapylna Dürkheimer Krachmandel (Prunus amygdalus), odporna na mrozy poniżej -20°C. Opis doświadczenia można znaleźć na blogu Florapassions.com .
W Niemczech wyhodowano kilka innych północnych odmian: Palatina, Grose Prinzessmandel, Ferragnes.
Czy gałązka migdałowca się ukorzeni?
Niestety, gałązka migdałowca nie wypuszcza korzeni. Jednak sadzonka dobrze zrasta się na podkładach takich jak śliwy, brzoskwinie czy morele – drzewa spokrewnione. Warto pamiętać, że migdały tak naprawdę nie są orzechami, ale pestkowcami, których miąższ nie jest jadalny.
Proces kiełkowania migdałów
- Umieść kilka najbardziej zdrowych i solidnych orzechów w dużym naczyniu z wodą w temperaturze pokojowej. Po 12 godzinach ostrożnie je opłucz i zmień wodę. Orzechy powinny już napęcznieć. Zostaw nasiona na kolejne 8-10 godzin w wodzie.
- Jeśli masz migdały w skorupie, po pierwszym etapie namaczania łupinę warto lekko nadłamać na ostrym końcu, ale nie zdejmować jej.
- Po 24 godzinach orzechy gotowe do kiełkowania powinny delikatnie pęknąć. Na tym etapie nasiona są gotowe do sadzenia.
Sadzenie i pielęgnacja migdałów w doniczce w warunkach domowych
Duża doniczka na początek nie jest potrzebna. Jednak w miarę wzrostu drzewo będzie wymagało pojemnika o pojemności do 75 litrów – to w takich pojemnikach drzewa migdałowe rosną i owocują w centrach handlowych i oranżeriach na całym świecie.
Zacznij od niewielkiej doniczki i ziemi do rozsady. Nie wszystkie napęczniałe nasiona wykiełkują, dlatego warto przygotować kilka doniczek z orzechami. Istnieją doświadczenia z kiełkowaniem migdałów metodą stratyfikacji, ale trzeba być przygotowanym na ryzyko pojawienia się pleśni, która znacznie częściej atakuje schłodzone doniczki. Stratyfikacja migdałów jest często zalecana, ale nie jest obowiązkowa.
Na poniższym filmie Hindus Dipak Bhandari przedstawił cały proces uprawy migdałów z obranej pestki do drzewka. Gorąco polecam obejrzeć (film jest opatrzony łatwymi do zrozumienia napisami).
Jeśli zdecydujesz się na stratyfikację: trzymaj doniczkę na dolnej półce lodówki przez 2-3 tygodnie i regularnie sprawdzaj, czy nie rozwija się pleśń.
Świetny rezultat daje tradycyjne kiełkowanie ciepłolubnych migdałów na nasłonecznionym parapecie – gleba powinna być umiarkowanie wilgotna i przykryta prowizoryczną szklarnią (np. plastikową butelką). Pestkę umieść na głębokość około 3 cm ostrym końcem do góry i dodatkowo zwilż glebę spryskiwaczem.
Na ciepłym, nasłonecznionym parapecie pierwsze kiełki mogą pojawić się najwcześniej po 5-6 tygodniach, dlatego nie należy się martwić zbyt szybko – uzbrój się w cierpliwość. Bardzo często w początkowych okresach uprawy sadzonek na powierzchni gleby pojawia się pleśń. Nie jest to powód, aby pozbywać się doniczki — wystarczy usunąć wierzchnią warstwę zainfekowanej gleby i dosypać świeżej.
Gdy tylko pojawi się kiełek, zaczyna szybko się wydłużać. Podstawowa zasada pielęgnacji w tym czasie to zapewnienie roślinie ciepłego, słonecznego miejsca oraz unikanie gromadzenia wilgoci przy korzeniach. Podlewanie powinno być obfite, ale nie wolno doprowadzać do zalegania wody na podstawce.
Przesadzanie i ustawienie wzrastającej rośliny
Gleba dla drzewa migdałowego powinna być luźna i żyzna. Jeśli planujesz przesadzenie drzewka do ogrodu, warto użyć ziemi ogrodowej do tymczasowego pojemnika.
Ciężkie, kwaśne, gliniaste gleby o słabej przewiewności nie są odpowiednie dla migdałów. Dobre są natomiast lekkie gleby piaszczyste i żwirowe. Do gliniastej gleby można dodać piasek i nawozy organiczne. Kluczową rolę dla zdrowia rośliny odgrywa odpowiedni drenaż.
Doniczkę z drzewkiem należy umieścić w najjaśniejszym miejscu w pomieszczeniu. W dużej ilości gleby roślina dobrze radzi sobie z nieregularnym podlewaniem. Zaleca się obfite podlewanie raz w tygodniu, aż woda zacznie wypływać przez otwory drenażowe. Przed kolejnym podlewaniem ziemia powinna przeschnąć na kilka centymetrów.
Zimowanie
Drzewo migdałowe zasypia jesienią. Jeśli pojemnik z rośliną znajduje się na zewnątrz, należy wnieść go do pomieszczenia, gdy temperatura spadnie do 7-8 stopni. Podlewanie trzeba ograniczyć do nawilżania wierzchnich warstw gleby; dopuszczalne jest lekkie spryskiwanie i nawilżanie pnia. Pierwsze ostrożne podlewania można rozpocząć na początku lutego.
Kiedy pojawi się plon?
Od momentu posadzenia do pierwszych orzeszków musi minąć co najmniej 4 lata. Aby kwitnienie przyniosło owoce, konieczna jest obecność dwóch roślin lub specjalnych samopylnych odmian.
O przeniesieniu drzewa migdałowego do ogrodu napiszę w sekcji ogrodniczej, gdzie poświęcę uwagę uprawie, pielęgnacji i cięciu rośliny.
