Những chiếc lá thật đầu tiên cho thấy rằng cây giống đã sử dụng hết nguồn dinh dưỡng dự trữ trong hạt. Lúc này, cần bắt đầu bổ sung phân bón cho cây. Đối với cây trồng trong hỗn hợp vô trùng, việc bón phân lần đầu tiên càng đặc biệt quan trọng. Các chất thiết yếu để cây phát triển bao gồm nitơ, phốt pho và kali. Đây là những thành phần cần có trong danh sách nguyên liệu được ghi trên nhãn phân bón.
Hôm nay, chúng ta sẽ không nói về phân bón mua ở cửa hàng, vì mỗi khu vực có những sản phẩm riêng. Tôi sẽ giới thiệu các loại phân bón tự chế cho cây giống được nhiều người đánh giá cao. Chúng ta sẽ bắt đầu với phân bón từ cá.
Phân bón từ cá cho cây giống
Phân bón làm từ các phần của cá là nguồn cung cấp đầy đủ nitơ, phốt pho, kali, vi sinh vật và vi lượng. Phân bón từ cá là phân hữu cơ phổ biến nhất trên thế giới, và nông dân Nhật Bản đã sử dụng nhũ tương nấm men và bột cá qua hàng ngàn năm. Có thể mua phân cá dạng lỏng hoặc dạng bột, nhưng tốt hơn là tự làm vì nhũ tương cá tươi có chứa vi sinh vật và nấm hiệu quả để bổ sung vào hỗn hợp trồng cây. Tỷ lệ nitơ/phốt pho/kali thường thay đổi, nhưng thông thường là 4-1-1. Phân bón này gần như không có mùi sau khi quá trình lên men hoàn tất (tôi nói trước để bạn không bỏ qua bài viết này).
Công thức đơn giản cho phân bón cá dựa trên bột cá. Đây là sản phẩm của ngành công nghiệp thực phẩm, được làm từ cá nguyên con hoặc phụ phẩm cá, qua quá trình sấy khô và xay thành bột. Bột cá chứa lượng lớn nitơ và phốt pho, được giải phóng từ từ, rất tốt cho vườn, nhưng với cây giống, hiệu quả nhanh hơn thì tốt hơn. Tuy nhiên, nếu bạn có bột cá, chỉ cần rắc một ít xung quanh gốc cây mỗi tuần một lần và tưới nước. Mặc dù có mùi, nhưng nó dễ chịu và nhanh chóng bay mất.
Một loại phân bón cá thú vị hơn cho cây giống là hỗn hợp làm từ cá tươi.
Công thức làm phân bón cá:
- 1 phần cá;
- 2 phần nước;
- 1 lọ vi sinh latic (không bắt buộc, nhưng khuyến khích), có thể dùng bất kỳ loại men khô nào.
- 1/3 phần đường so với lượng cá. Đơn giản: nếu có 300 gram cá thì dùng 100 gram đường. Tốt nhất là dùng mật rỉ đường, dễ mua ở các cửa hàng dụng cụ câu cá.
Có các biến thể khác bổ sung thêm muối Epsom (magie kỹ thuật hoặc bishofit), nhưng ở nhiều nơi khó mua với số lượng nhỏ. Một số người thêm cỏ, lá hoặc dăm gỗ ở đáy thùng chứa. Tuy nhiên, chúng không đủ thời gian để lên men và tôi không chắc chúng góp phần cụ thể gì trong hỗn hợp. Có ý kiến cho rằng chúng hấp thụ nitơ dư thừa từ cá và giảm mùi.
Cá có thể là bất kỳ loại nào, kể cả đầu và nội tạng. Tuy nhiên, dễ chịu hơn khi sử dụng loại cá nhỏ thay vì xử lý nội tạng trong máy xay sinh tố. Nghiền cá theo cách dễ dàng nhất cho bạn - càng nhuyễn, quá trình sẽ càng nhanh.
Thêm nước đã để lắng và mật rỉ đường (hoặc đường). Tại sao mật rỉ đường tốt hơn? Vì nó đã chứa các vi sinh vật và nấm men cần thiết, đồng thời cung cấp thêm khoáng chất cho phân bón. Với mật rỉ đường, hỗn hợp sẽ được chuẩn bị nhanh hơn. Glucose từ mật rỉ đường hoặc đường cần thiết để vi khuẩn phát triển, giúp phân hủy cá.
Trộn đều tất cả các nguyên liệu và đổ vào một thùng chứa đậy nắp chặt (không kín hoàn toàn). Quá trình lên men sẽ tạo ra khí carbon dioxide.
Quá trình này kéo dài khoảng 3 - 4 tuần, tùy vào hoạt động của vi khuẩn và nhiệt độ hỗn hợp. Trong bảy ngày đầu, hãy mở nắp thùng mỗi ngày, sau đó mở nắp hàng tuần. Khuấy hỗn hợp mỗi tuần một lần. Nhiệt độ phòng và một nơi tối là đủ để hỗn hợp lên men.
Làm thế nào để biết phân bón đã sẵn sàng? Mùi gần như biến mất, chỉ còn lại chút mùi giấm từ hoạt động của men. Đây là cách bạn có được loại hydrolysat cá giá rẻ và chất lượng cao, vượt trội hơn cả các sản phẩm công nghiệp.
Lọc hỗn hợp và đổ vào bình chứa phù hợp. Có thể lọc qua, nhưng hầu hết các thành phần sẽ tự tan. Vặn nắp vừa khít, nhưng không chặt, để khí thoát ra hết. Sau đó, bảo quản phân bón trong tủ lạnh.
Cách sử dụng?
Bạn đã có phân bón cá cô đặc, cần pha loãng với nước trước khi sử dụng: 150 ml cho 4 lít nước hoặc 1 muỗng canh trên mỗi lít nước. Đối với lần bón đầu tiên cho cây giống, pha loãng với tỷ lệ thấp hơn.
Trà từ phân trộn (trà giun) để bón cho cây giống
Mục tiêu chính của trà phân trộn là bổ sung vi sinh vật đúng loại vào hỗn hợp trồng, giúp cây hấp thụ dinh dưỡng qua rễ. Nếu vi sinh vật của trà phân trộn định cư thành công, các vi khuẩn và nấm gây bệnh sẽ không còn chỗ trong hệ sinh thái đất.
Một số lợi ích chính khi sử dụng trà giun cho cây giống:
- Hệ miễn dịch của cây non được củng cố.
- Các vi khuẩn trong quá trình hoạt động sống tiết ra oxy và giúp tăng cường sự thông khí của đất.
- Tăng cường sự phát triển của rễ cây con.
- Đẩy nhanh quá trình phân hủy chất hữu cơ đã chết.
Công thức trà ủ phân (compost tea)
- 1 cốc phân ủ từ giun đất (vermicompost);
- 3,5 lít nước không chứa clo;
- 1 thìa canh mật mía hoặc đường.
Dung dịch nên được ngâm khoảng 24 giờ. Trước khi sử dụng, khuấy đều và tưới không pha loãng mỗi tuần một lần. Không nên chuẩn bị dự trữ trà phân ủ, hãy làm một phần nhỏ chỉ đủ dùng trong ngày trước khi sử dụng.
Trà ủ phân từ vỏ trứng và bã cà phê
Ý tưởng tuyệt vời để cung cấp dinh dưỡng cho bất kỳ loại cây nào, không chỉ cây con. Đây như một loại “đồ uống năng lượng” dành cho cây xanh, nhưng cần lưu ý: cà phê làm tăng độ axit của đất, và không phải loại cây nào cũng thích điều này. Bạn có thể điều chỉnh độ axit bằng cách thêm một chút vôi vào mỗi lít trà.
Hũ thủy tinh 1 lít từ từ được lấp đầy bằng vỏ trứng tươi và bã cà phê đã qua sử dụng, bổ sung nước khi hũ đầy dần. Thỉnh thoảng lắc hũ, không đậy kín hoàn toàn. Hãy để quá trình ngâm vỏ trứng diễn ra ở nơi tối, nhiệt độ phòng. Khi hũ đầy và hỗn hợp ngâm xong (khoảng 5 ngày), lọc lấy nước và pha loãng với tỷ lệ 1:1. Loại trà này được dùng làm nước tưới thông thường.
Mặt khác, phân ủ từ rác thải nhà bếp không kém gì phân chuồng về giá trị dinh dưỡng. Ngoài ra, phân ủ tự chế còn chứa ít vi khuẩn E.coli hơn đáng kể.
Trước đó, tôi đã đăng một số công thức tuyệt vời về phân bón tự làm từ vỏ chuối , vỏ trứng và men .
Quy tắc bón phân cho cây con
Nhiệt độ đất đóng vai trò cực kỳ quan trọng khi bón phân. Đất lạnh làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Trong đất vườn lạnh, hoạt động của các vi sinh vật trong đất suy giảm rõ rệt. Ngay cả phân bón lỏng trong đất lạnh cũng khó được cây hấp thụ. Hãy bón phân có nhiệt độ phòng hoặc ấm hơn một chút.
Không nên tưới phân bón lên đất khô hoàn toàn. Đất nên được làm ẩm nhẹ trước khi bón để giảm nguy cơ làm cháy rễ cây.
Việc bón phân thường xuyên với nồng độ thấp sẽ tốt hơn so với việc bón ít lần nhưng nồng độ cao. Ngay cả khi sử dụng phân bón tự chế từ nguyên liệu hữu cơ, bạn nên bắt đầu với dung dịch pha loãng và tăng dần liều lượng khi cây lớn lên.
Tại sao phân bón tự chế lại tốt hơn?
Nhìn chung, tôi hoàn toàn ủng hộ các loại phân bón khoáng sẵn có chất lượng tốt, bởi chúng đã được tính toán kỹ lưỡng về tỷ lệ các thành phần hoạt tính; bạn biết chính xác mình đang sử dụng gì, không giống như các hỗn hợp tự chế. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng các hỗn hợp đất vô trùng, bạn cần bổ sung vi khuẩn hiếu khí và men. Không có vi sinh vật trong đất, cây trồng không thể hấp thụ nitrogen, phosphorus và potassium - những nguyên tố thiết yếu. Tôi đã trình bày chi tiết hơn về điều này trong một bài viết phê bình về chế phẩm vi sinh EM . Vâng, bạn có thể mua được mọi thứ, nhưng những gì tươi mới chuẩn bị cho cây con sẽ có tác dụng tốt hơn.