Tôi muốn chia sẻ kiến thức tích lũy được về hiện tượng thiếu hụt dinh dưỡng ở thực vật. Tôi đã phải nghiên cứu rất nhiều tài liệu để cuối cùng hiểu được tại sao lá của tất cả các cây trồng của mình đều dần chuyển sang màu đỏ. Hóa ra, đây là phản ứng của cây đối với ánh sáng mặt trời sau một mùa đông bị che bóng. Nhưng có rất nhiều trường hợp khác nhau, nên tôi sẽ liệt kê một danh sách đơn giản để chỉ ra vấn đề do thiếu các nguyên tố dinh dưỡng cụ thể.
Thiếu hụt đạm (Nitơ)
Đạm là một trong những nguyên tố quan trọng nhất đối với bộ rễ của cây. Nó là thành phần của phân tử protein, cấu tạo nên nguyên sinh chất, chịu trách nhiệm về quá trình hô hấp của cây. Đạm cũng chịu trách nhiệm tạo màu xanh cho cây, khi là một phần của chất diệp lục.
Dấu hiệu thiếu hụt đạm:
- Lá cũ trở nên nhạt màu, vàng úa và rụng bỏ phần lá xanh.
- Các chồi non teo đi, không phát triển chồi mới.
- Rễ không phát triển.
- Không hình thành nụ hoa.
- Hàm lượng protein trong cây thấp.
- Đất chua làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu đạm.
Thiếu hụt phốt-pho
Phốt-pho là một nguyên tố quan trọng trong nhân và plasma của tế bào, là một phần của protein phức hợp nucleoprotein. Nó tham gia vào quá trình quang hợp và điều tiết cân bằng axit-bazơ.
Dấu hiệu thiếu hụt phốt-pho:
- Xuất hiện vết màu xanh tím trên lá.
- Lá cũ và thân cây chuyển sang màu tím.
- Đầu lá bị khô, cuộn tròn.
- Màu lá có thể chuyển thành xanh lam, đỏ, tím (chủ yếu ở mặt trong của lá).
- Biến dạng mầm cây, hạt và hoa.
- Hạt giống nảy mầm kém.
- Thiếu phốt-pho trở nên trầm trọng hơn khi pH cao (trên 7) hoặc thấp (dưới 5,5).
Thiếu hụt canxi
Canxi trong cây thực hiện việc trung hòa lượng axit hữu cơ dư thừa. Đồng thời, canxi đóng vai trò đối lập với kali. Tỷ lệ hợp lý giữa canxi và kali ảnh hưởng đến các quá trình sống quan trọng của cây. Thiếu canxi ít xảy ra khi tưới bằng nước máy.
Dấu hiệu thiếu hụt canxi:
- Lá héo úa.
- Chồi và lá chuyển sang màu nâu rồi chết đi.
- Quá nhiều canxi khiến kali và magie không được hấp thu.
- Lá bị cong và rễ ngắn lại.
- Cây dễ bị nấm mốc tấn công.
Thiếu hụt magie
Magie là một thành phần của diệp lục. Nhờ chất này, nhiều phản ứng hình thành và chuyển hóa liên kết phosphate diễn ra.
Dấu hiệu thiếu hụt magie:
- Mép lá trắng hoặc vàng.
- Đầu lá bị cuộn tròn.
- Xuất hiện đốm trên lá.
- Tế bào giữa các gân lá chết đi (hoại tử, hình dáng xương lá).
Thiếu hụt sắt
Sắt có vai trò quan trọng trong các quá trình oxy hóa – khử, và tham gia vào việc hình thành chất diệp lục.
Dấu hiệu thiếu hụt sắt:
- Lá bị vàng úa (bệnh bạc lá).
- Kích thước lá giảm nhỏ.
- Hàm lượng đường trong cây giảm.
- Đất bazo quá độ làm trầm trọng tình trạng thiếu sắt.
Thiếu hụt lưu huỳnh
Lưu huỳnh là yếu tố hỗ trợ quá trình quang hợp. Nó tham gia vào việc hấp thụ oxy và giải phóng CO2. Khi rễ cây bắt đầu bị thối, lưu huỳnh phân hủy thành các hợp chất và khí hydro sulfide gây hại, dẫn đến sự phân hủy nhanh chóng của mô thực vật.
Thiếu hụt lưu huỳnh ở thực vật
Dấu hiệu thiếu hụt lưu huỳnh:
- Cây phát triển chậm.
- Lá nhạt màu, có ánh đỏ.
- Năng suất thấp.
Thiếu hụt đồng:
- Lá bị cong, xuất hiện biểu hiện vàng úa.
- Lá mỏng manh.
- Hàm lượng protein thấp.
- Sức đề kháng đối với nấm mốc bị giảm.
Thiếu hụt kẽm:
- Lá vàng (bệnh bạc lá).
- Cây phát triển chậm.
- Hàm lượng đường và protein thấp.
Thiếu hụt bo:
- Hàm lượng đường thấp.
- Không hình thành nụ và hoa.
- Lá bị vàng úa, chết đi và biến dạng.
Thiếu hụt mangan:
- Hàm lượng vitamin trong cây giảm.
- Năng suất thấp.
- Lá bị hoại tử và vàng úa.