Uprawa grzybów na słomie to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów hodowli w warunkach domowych . Słoma jest tania, łatwo dostępna i bogata w składniki odżywcze. Co więcej, podłoże ze słomy jest niemalże uniwersalne. Uwielbiają je boczniaki, opieńki, Grzyb Ogrodowy, a większość gatunków grzybów doskonale rozwija się na słomie. Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z hodowlą grzybów, spróbuj właśnie ze słomą. Metoda uprawy w koszu na pranie również opiera się na podłożu ze słomy.
Boczniaki na podłożu ze słomy
Jak uprawiać grzyby na słomie
Przed zasianiem słomę należy odpowiednio przygotować. Słoma zawiera mikroflorę innych grzybów i pleśni, które będą konkurować z grzybnią o składniki odżywcze i mogą wygrać. Dlatego słomę trzeba zdezynfekować. Istnieje kilka sposobów przygotowania słomy, zaczniemy od pasteryzacji.
Pasteryzacja słomy
Po pasteryzacji na słomie pozostaje niewielka ilość pożytecznych bakterii. Słomę należy rozdrobnić na kawałki o długości 5-10 cm. Mniejsze kawałki szybciej skolonizują się grzybnią, a poza tym łatwiej się z nimi pracuje.
Pasteryzacja odbywa się w temperaturze 60-80 stopni Celsjusza. Umieść słomę w wodzie doprowadzonej do wrzenia na godzinę. Ogólne zalecenia:
Dla niewielkich ilości słomy:
- Wypełnij metalowe wiadro lub garnek wodą do połowy objętości. Doprowadź wodę do wrzenia, a następnie odczekaj, aż lekko ostygnie. Przydatny będzie kuchenny termometr.
- Gdy temperatura wody wynosi około 70-80 stopni, staraj się ją utrzymać.
- Dla wygody słomę warto umieścić w nylonowej siatce (na przykład takiej do prania delikatnych rzeczy), choć nie jest to konieczne. Ilość słomy powinna odpowiadać objętości garnka z wodą.
- Zanurz słomę w wodzie. Upewnij się, że cała słoma jest pokryta wodą. Kontroluj temperaturę i poziom wody. Gotuj słomę przez godzinę.
- Po godzinie wyjmij słomę, pozwól jej odsączyć się i ostygnąć do temperatury pokojowej. Gdy słoma ostygnie, zasiewaj grzybnią.
Inkubacja na zimno
Ta metoda sprawdza się przy grzybach zimnolubnych.
- Namocz słomę w wodzie przez godzinę, pozwól jej odsączyć się, ale nie wyschnąć.
- Wymieszaj słomę z grzybnią w pojemniku, worku lub pudełku – w dowolnym miejscu, jednak użyj więcej grzybni niż zazwyczaj.
- Przykryj pojemnik z podłożem folią i przechowuj w chłodnym miejscu, w temperaturze od 1 do 10 stopni Celsjusza. Obserwuj grzybnię – gdy pojemniki pokryją się bielą, zapewnij wyższą temperaturę, aby umożliwić wzrost grzybów.
Znalazłam tylko kilka gatunków grzybów, które można hodować w takich warunkach – boczniaki, opieńki, kurki. W każdym przypadku należy zwrócić uwagę na preferowaną temperaturę danego gatunku. Metoda inkubacji na zimno nie jest tak skuteczna jak pasteryzacja, ale wymaga znacznie mniej pracy.
Sterylizacja za pomocą nadtlenku wodoru
Ta metoda wydaje się kontrowersyjna, ale istnieje i bywa stosowana. Nadtlenek wodoru skutecznie niszczy patogeny obecne w słomie, jednak nie wpływa później na grzybnię (przynajmniej tak się twierdzi).
- Zamocz słomę w wodzie na godzinę. Następnie przepłucz ją dwukrotnie pod bieżącą wodą.
- Na kilka godzin (maksymalnie do jednego dnia) zamocz słomę w roztworze nadtlenku wodoru i wody w stosunku 1:1.
- Odsącz słomę, przepłucz kilka razy i zasiej grzybnię.
Jeśli masz dostęp do odpowiedniej ilości nadtlenku wodoru, a podgrzewanie wody jest dla Ciebie kosztowne, warto rozważyć tę metodę.
Inne metody dezynfekcji słomy
- Parowanie słomy w kąpieli parowej.
- Suche ciepło.
Piekarnik ustawiony na minimalną temperaturę. Do worka do pieczenia włóż słomę i umieść w piekarniku na godzinę przy temperaturze 70-80 stopni. Następnie słomę należy na godzinę zamoczyć w przegotowanej wodzie.
Jeśli nie chcesz bawić się ze słomą, po prostu zrezygnuj z tego podłoża. Wybierz uprawę na kłodach lub kartonie. Wypróbuj alternatywne podłoże – fusy z kawy. Są one już wysterylizowane i bardzo odżywcze. Na początek możesz też kupić już spasteryzowaną słomę. Z perspektywy moich doświadczeń, oprócz kłód, słoma zostawia najlepsze wrażenie.
Przechodzimy do następnego kroku. Zanim wymieszasz grzybnię ze słomą, upewnij się, że ma ona odpowiednią temperaturę (nie powinna być cieplejsza niż temperatura pokojowa).
Czego potrzebujesz:
- słoma,
- grzybnia,
- gęste worki foliowe (przetrzyj je nadtlenkiem wodoru lub spirytusem; podłoże można też umieścić w innych pojemnikach, w zależności od Twojej kreatywności),
- ostre narzędzie do robienia dziur w worku (najlepiej wyparzone/ugotowane),
- gumka lub sznurek do zamknięcia worków. Jeśli twoja grzybnia jest sprasowana, pokrusz ją i wymieszaj ze słomą w czystym pojemniku. Zrób to tak, jak podpowiada ci serce – to nie jest dokładna nauka. Napełnij worki świeżo przygotowaną słomą, nie ugniataj zbyt mocno. Na samym wierzchu postaraj się usunąć całe powietrze.
Zrób otwory w worku w odstępach co 10-12 cm – grzyby będą wyrastać właśnie z tych otworów.
Oczekiwanie na plon
W tym artykule nie podaję dokładnych zaleceń dotyczących temperatury, światła czy wilgotności. To jest indywidualne dla każdego gatunku, dlatego trudno zawrzeć to w jednym tekście.
Na początku worki powinny znajdować się w ciemnym, chłodnym miejscu (15–17 stopni). Ta temperatura odpowiada większości gatunków. Jeśli wydaje ci się, że słoma wysycha, zwilż ją przez otwory. Ale nie przesadzaj z nawilżaniem.
grzyby w słoikach
W ciągu 2-8 tygodni worki powinny wyraźnie zbieleć, a być może już zaczną pojawiać się małe nóżki grzybów przez otwory. Wówczas przenosimy worki w zacienione miejsce, ale zapewniamy minimalny dostęp promieni ultrafioletowych.
Zbierać plon można, gdy kapelusze grzybów zaczną się zawijać ku górze (boczniak). Zwilżaj grzyby codziennie. Jeden worek może owocować 2-3 razy, w zależności od jakości słomy, grzybni, wielkości worka i rodzaju grzyba… Jeśli zauważysz w worku pleśń – worek trzeba wyrzucić!
Być może cała ta procedura wydaje się skomplikowana i bez sensu, bo przecież grzyby można po prostu kupić. Jednak to niezwykle interesujące, a dla mnie ten zapał badacza ma ogromne znaczenie – mam nadzieję, że ty również to docenisz!
Kilka zaleceń
Nie dopuszczaj do stagnacji wody w workach. Jeśli zauważysz wodę, zrób otwór w dnie worka, aby odprowadzić jej nadmiar. Przesuszyć słomę jest trudniej niż ją przelać, ale to również może się zdarzyć – codziennie kontroluj substrat. Grzybnia większości jadalnych gatunków grzybów jest koloru białego. Jeśli zobaczysz obszary w kolorze czerwonym, zielonym, czarnym, brązowym czy niebieskim – to pleśń. Worek trzeba wyrzucić. Ale jeśli odpowiednio zdezynfekowałeś słomę i worek, pracowałeś czystymi rękoma i narzędziami – wszystko powinno się udać.
Worki powinny stać z dala od kuwety dla kota i kosza na śmieci. Bakterie z tych miejsc mogą zepsuć grzybnię lub wywołać gnicie.
Zrób małe badanie gatunków grzybów, które zamierzasz wyhodować. Jeśli hodujesz je po raz pierwszy, przygotuj tylko jeden lub dwa worki. Nawet jeśli za pierwszym razem coś pójdzie nie tak, straty nie będą duże, a być może nadal będziesz mieć ochotę spróbować ponownie.
